Οι Μετόπες

Πρόκειται για πλάκες οι οποίες τοποθετήθηκαν ανάμεσα στα τρίγλυφα και σφραγίστηκαν από επάνω με το γείσο. Στον Παρθενώνα υπήρχαν 92 μετόπες οι οποίες στο σύνολό τους διακοσμήθηκαν με γλυπτά, στοιχείο που αποτελεί μοναδικό γεγονός για την ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Τα θέματα που αναπαρίστανται στις πλάκες αυτές είναι παρμένα από την ελληνική μυθολογία. Στις περισσότερες από αυτές εικονίζεται το πιο αγαπημένο θέμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, ο αγώνας.

Στις μετόπες της βόρειας πλευράς απεικονίζονται σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο, κυρίως δε από την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες. Ως προς την θεματική διαφορετικότητα ξεχωρίζει μια μετόπη, η τελευταία από τα δεξιά, όπου εικονίζεται η Αθηνά όρθια μπροστά στην Ήρα, η οποία είναι καθιστή. Αμέσως στα αριστερά της, σε μία ακόμη μετόπη απεικονίζεται η Ίρις, δίπλα στον Δία.

Το βασικότερο θέμα που αποτυπώνεται στις περισσότερες από τις μετόπες της νότιας πλευράς είναι η Κενταυρομαχία. Οι Κένταυροι, φυλή βαρβαρική με σώμα αλόγου και κορμό και κεφαλή ανθρώπου, προσκλήθηκαν από τους γείτονες τους Λαπίθες στο γάμο του βασιλιά τους Πειρίθου. Κατά την διάρκεια του γάμου όμως μέθυσαν και αποπειράθηκαν να αρπάξουν τις γυναίκες των Λαπίθων. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε και το αίτιο που προκάλεσε την συμπλοκή μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον μύθο, ένας από τους καλεσμένους στον γάμο ήταν και ο ήρωας Θησέας. Η Κενταυρομαχία για τους Έλληνες συμβολίζει τον αγώνα του πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα.

Στις μετόπες της ανατολικής πλευράς αναπαρίστανται η Γιγαντομαχία, η μάχη δηλαδή των θεών του Ολύμπου με τους Γίγαντες για την εδραίωση της οικουμενικής, της παγκόσμιας τάξης, την οποία οι Γίγαντες αγωνίζονται να ανατρέψουν. Από τις 14 μετόπες της ανατολικής, «θεϊκής», πλευράς, οι 13 εικονίζουν θεούς, πεζούς είτε σε άρμα να πολεμούν ο καθένας χωριστά με έναν Γίγαντα. Μόνο στην τελευταία, προς τα δεξιά, μετόπη, αναπαρίσταται το άρμα του Ήλιου.

Στις μετόπες της δυτικής πλευράς εικονίζεται η Αμαζονομαχία. Οι Έλληνες με αρχηγό τους τον ήρωα Θησέα μάχονται ενάντια στις Αμαζόνες που ήταν γυναίκες πολεμιστές και σύμφωνα με την παράδοση, κατοικούσαν κάπου κοντά στον Πόντο. Οι Έλληνες αποδίδονται γυμνοί και οι Αμαζόνες παρουσιάζονται με κοντά ρούχα, ορισμένες έφιππες. Η Αντιόπη, βασίλισσά τους, αποδίδεται έφιππη στην πρώτη από τα αριστερά μετόπη.